کل دنیا و موجودات آن از عناصر یا همان ارکانی تشکیل‌شده که عبارت‌اند از: هوا، آتش، خاک و آب. دسته‌بندی این ارکان 4 گانه به دودستۀ سنگین (آب و خاک) و سبک (آتش و هوا) است [1].
هرکدام از این 4 عنصر (رکن)، کیفیتی دارند. این کیفیت‌ها عبارت‌اند از: گرمی، سردی، تری و خشکی. دسته‌بندی این 4 کیفیت هم به دو گروه اصلی (گرمی و سردی) و فرعی (تری و خشکی) است.
هرکدام از 4 رکنی که نام‌برده شد علاوه بر کیفیتِ بارز و غالبی که دارند، یک کیفیتِ پنهان و مغلوب نیز دارند. مثلاً کیفیت بارز عنصر آتش، گرمی و خاصیت پنهان آن خشکی است.
پس بر این اساس، خاک عنصری سرد و خشک، آب عنصری سرد و تر، هوا عنصری گرم و تر و آتش عنصری گرم و خشک است، که همگی این مطالب را در جدول ذیل خلاصه کرده‌ایم:
انواع ارکان در طب سنتی
نکته مهمی که باید در این خصوص مدنظر داشت این است که ارکان چهارگانه را نمی‌توان به‌صورت مجزا در طبیعت پیدا کرد؛ بلکه عناصر در ترکیب موادِ مرکب وجود دارند و بدن آدمی نیز از این عناصر تشکیل‌شده است؛ به‌عبارت‌دیگر، نامیدن ارکان چهارگانه به آب، هوا، خاک و آتش ازاین‌روست که بین ویژگی‌های عناصر چهارگانه و این نمود های محسوس، شباهت‌هایی وجود دارد که اجازه می‌دهد این نمودها را صرفاً نماد و سنبل آن عناصر بدانیم.
[1] بوعلی سینا، عناصر (ارکان) را نوعی اجسام ساده می‌داند که اجزای اولیه تن آدمی و موجودات دیگر را تشکیل می‌دهند
مزاج شناسی علمی بسیار وسیع است که در درمان بسیاری از بیماری ها و تشخیص آن ها در طب سنتی اهمیت بسیار بالایی دارد. بنابر این بهتر است هر فرد مزاج خود را بشناسد چرا که مزاج تمامی جنبه های زندگی ما تحت تاثیر طبیعت بدنمان قرار دارد. اگر تا کنون به نوع مزاج خودتان پی نبرده اید بهتر است تست مزاج شناسی نمناک را انجام دهید تا بدانید مزاج شما از کدام نوع می باشد.
تست های مزاج شناسی زیادی در دنیا وجود دارد که تست زیر یکی از بهترین تست های مزاج شناسی است و شما می توانید با پاسخ به سوالات این تست و خواندن پاسخ آن ها مزاج خود را بشناسید. این آزمون به شما کمک می کند به شناخت دقیق طبعتان برسید و بدانید چرا برخی از مواقع که با خوردن غذا ها جوش می زنیم و یا چرا وقتی کفش می پوشیم، پاهایمان در آن راحتند یا ناراحتند.
همه افراد مانند رنگ پوستشان با یک مزاج اصلی متولد می شوند و در طول سالهای زندگیشان اصل طبعشان تغییر نمی کند، شاید با تغییرآب و هوا و اقلیم، عادت های غذایی، حالت های روحی روانی و عوامل بیماری زا این طبع کمی عوض شود ولی اصل مزاجشان باقی می ماند. بنابراین فرد باید مزاج اصلی خودش را بشناسد تا بتواند بیمارهای خویش را تشخیص دهد و درمان کند.
الف:سیاه با گرایش به کبودی
ب:سفید مایل به آبی
ج:سفید متمایل به سبز
د:رنگ سفید که با فشار انگشت رنگ سرخ آن کم رنگ می شود.
پاسخ:اگر رنگ پوستتان سیاه با گرایش به کبودی است و پاسخ تان «الف» می باشد، طبع شما سرد و خشک و اگر پوستتان سفید مایل به آبی است شما دارای مزاج سرد و تر هستید و اگر پاسخ شما گزینه «ج» است و رنگ پوست شما سفید مایل به سبز است، مزاج تان مخلوط و اگر دارای پوست سفید که با فشار انگشت رنگ سرخ آن کم رنگ می شود، هستید مزاجتان گرم و تر است.
الف :مفاصلتان برجسته است و نمایان می باشد.
ب:مفاصلتان برجستگی ندارد و صاف است.
پاسخ:مزاج تان گرم و خشک است اگر مفاصل نمایان و برجسته دارید و مزاج تان سرد و تر است اگر پاسختان گزینه ب است.
الف:بله
ب:خیر
پاسخ:اگر جواب شما بلی است، مزاج تان گرم و خشک و اگر پاسختان خیر است، مزاج تان سرد و ترمی باشد.
الف:مربع
ب:مستطیل و کشیده با انگشتان بلند و دراز
ج:مستطیلی شکل عمود بر انگشتان دست
پاسخ:مزاج تان معتدل است و بین گرم و سرد قرار دارد اگر کف دستتان مربع شکل باشد. اگرجوابتان گزینه «ب» است طبع شما گرم و خشک و مزاج تان سرد و خشک است اگر جوابتان گزینه ج است.
الف:پایتان را می زند.
ب:راحت است.
پاسخ:اگر کفشتان پایتان را می زند، پای پهنی دارید و دارای مزاج گرم و خشک هستید و اگر کفش پایتان را اذیت نمی کند، پای تان باریک و استخوانی است و مزاج تان سرد و خشک است.
الف:انگشتانتان به هم می رسد و روی هم قرار می گیرد.
ب:انگشتانتان به هم می رسند و کنار هم قرار می گیرند.
ج :انگشتانتان به یکدیگر نمی رسد.
پاسخ :اگر وضعیت انگشتان شما در حالت الف باشد شما دارای مزاج سرد و خشک هستید و استخوان بندی ریزی دارید. اگر انگشتانتان مماس یکدیگر است طبع شما معتدل است و اسخوان بندیتان معمولی است و اگر گزینه ج پاسخ شماست مزاج شما گرم و تر است و استخوان بندیتان درشت است.
الف :بدنتان می لرزد لایه های چربی آن زیاد است.
ب:بدن لرزش ندارد و شل نیست و عضلاتتان بیشتر است.
پاسخ:اگر بدنتان لرزان است و گزینه الف پاسختان است، مزاج شما گرم و تر بوده و اگر بدنتان لرزشی ندارد، شما دارای مزاج گرم و خشک هستید.
الف:پرپشت، کلفت و تیره و صاف
ب:پرپشت، کلفت و تیره و مجعد
ج:پرپشت، کلفت اما و روشن
د:کم پشت، نرم و نازک و شکننده و چرب
پاسخ:اگر موهای شما پرپشت، کلفت و تیره و صاف است و پاسخ شما گزینه «الف» است، طبع شما گرم و خشک است. اگرموهای پرپشت، کلفت و تیره و مجعد دارید شما دارای مزاج گرم و تر هستید. اگرپاسختان گزینه «ج» است، مزاج تان گرم وتر است وا گر موهای کم پشت، نرم و نازک و شکننده و چرب دارید مزاج تان سرد و تر است. هرچه مو قوی باشد، مزاج گرم تر و هرچه مو نازک تر باشد مزاج سردتر است.
الف:هر حرفی را می زنم.
ب:از گفتن بسیاری از حرف ها شرم می کنم.
پاسخ:اگر اهل خجالت کشیدن نیستید مزاج تان گرم و خشک است و اگر هر حرفی را به زبان می آورید، مزاج تان سرد و تر است. البته شرایط رشد و تربیت نیز تاثیر گذار است.
الف:بله
ب:خیر
پاسخ:گزینه «الف» نشانه گرم و خشک مزاج و گزینه «ب» نشانه سرد و تر مزاج است.
الف:عصبانیتم طولانی است.
ب:فروکش کرده و پشیمان می شوم.
پاسخ:مزاج شما گرم و خشک است اگر عصبانیتتان طولانی مدت است و اگر پاسختان گزینه «ب» است شما دارای طبع گرم و تر هستید.
الف:به خوردن گرمی ها مثل شیرینی
ب:به خوردن سردی ها مثل خیار
پاسخ:اگر انتخاب تان گزینه «الف» است، مزاج تان سرد و تر و اگر دوست دارید سردی مانند خیار بخورید، مزاج تان گرم و خشک است.
الف:زیاد
ب:کم
ج:معمولی
پاسخ:اگر اشتهایتان زیاد است، مزاج تان سرد و تر، اگر اشتهایتان کم است، مزاج تان گرم و خشک و اگر گزینه «ج» را انتخاب کرده اید، مزاج تان معتدل است؛ یعنی بین مزاج گرم و تر است.
الف:تاثیرگذار
ب:تاثیرپذیر
پاسخ:مزاجتان گرم و خشک است اگر الف گزینه انتخابی شماست و اگر پاسختان «ب» است، دارای مزاج گرم و ترهستید.
الف:پرحرف
ب:کم حرف
ج:گزیده گو
پاسخ:مزاج شما گرم و خشک است ، اگر پاسخ «الف» است. مزاج تان سرد و تر است اگر کم حرفید و اگر گزیده گویید و گزینه ج را انتخاب کرده اید، مزاج شما گرم و تر است.
الف:می ایستم حتی اگر نادرست باشد.
ب:می ایستم اما اگر اشتباه باشد، از حرفم بر می گردم.
ج:دائما تغییر رای می دهم.
پاسخ:طبع شما گرم و خشک است اگر روی صحبتتان می ایستید حتی اگر نادرست باشد. اگر پاسخ تان گزینه «ب» است یعنی مزاج شما گرم و تر است و مزاج تان سرد و تر است اگر دائما تغییر موضع می دهید.
شما می توانید مزاجتان را با حل این تست بشناسید و بهترین انتخاب ها را در راستای سلامتی داشته باشید.
اگر در جواب بسیاری از سوال ها پاسخ شما یک مزاج در آمده مثلا پاسخ 10 سوال شما مرتبط به مزاج گرم باشد، مزاج شما گرم است.
این افراد کارهایشان را خوب انجام نمی دهند و فعال نیستند و انرژیشان پایین است. پوستشان تیره و کم خونی دارند و مستعد ابتلا به افسردگی و وسواس هستند و استخوانی و لاغر اندامند.
این افراد دارای اشتهای خوب و اخلاق خوب هستند و اضافه وزن دارندو چربی بدن آنها زیاد است. انرژی انجام کاری ندارند. رطوبت بدنشان زیاد است و با وجودی که زیاد غذا نمی خورند، چاق می شوند. سوخت و ساز بدنشان پایین است.
این افراد طعم دهانشان ابتدای صبح تلخ است و افرادی علاقمند به مدیریتند و زود عصبانی می شوند اما عصبانیتشان دوام ندارد و گرمایی هستند و فعالیت بدنی زیاد دارند و باید از خوردنی های سرد استفاده کنند تا دچار مشکل نشوند.
این افراد خوش اخلاقند و فشار خونشان بالاست و اشتهای خوب دارند و زیاد می خوابند. کارهایشان را در صورت یادآوری مکرر به خوبی انجام می دهند و درگیری فکری زیاد دارند و جوش های پوستی زیادی می زنند پس باید مواظب خوراک شان باشند.
درباره این سایت